نخستین ساکنان مشهد چه کسانی بودند؟ 
همسر شهیدتوسلی: ابوحامد انتخاب و افتخار من است 
بیمارستان «منتصریه» قدیمی‌ترین موقوفه درمانی مشهد است
مشهدالرضا از روزگاران کهن مورد توجه مسلمانان جهان بوده و موقوفات بسیاری به‌منظور آبادانی و رفاه و آسایش زائران و مجاوران، وقف حرم مطهر شده است. از اهداف اصلی واقفان و یکی از مصارف عمده منافع موقوفات، توجه به بهداشت عمومی، طبابت و مداوا و پرستاری و رعایت حالِ زائران بیمار بوده و به‌تبع آن تأسیس بیمارستان در جوار مزار کثیرالانوار حضرت ثامن‌الحجج (ع)، از ملزومات اسباب رفاه و آسایش زائران محسوب می‌شده است. شواهد و قرائن تاریخی و اسناد و وقف‌نامه‌های موجود در اواخر دوره تیموری و اوایل دوره صفوی نشان می‌دهد از زمان‌های قدیم شفاخانه و دارالشفا وجود داشته و به لحاظ انتساب به حضرت رضا (ع)، «دارالشفا» نام گرفته است.
اما در ابتدای عصر حاضر، درمانگاه‌ها و بیمارستان‌های بسیاری در مشهد به‌وسیله مردم ساخته و وقف شد که از آن جمله، «بیمارستان منتصریه» از قدیمی‌ترین موقوفات درمانی، در این قرن است.
«شاهزاده منتصرالملک که از ثروتمندان مشهد بود، فرزندی نداشت. وصیت کرد که اموالش صرف ساخت بیمارستان شود.»
دکتر محمد شاهین‌فر، از پیش‌کسوتان رشته پزشکی در مشهد با بیان این مطلب می‌گوید: «پس‌از درگذشت او، همسرش خانم رابعه قهرمان (احترام‌السلطنه) به این کار همت گماشت و در خیابان «جنت» محل مناسبی را به این منظور انتخاب و بنای آن را شروع کرد. در آن هنگام، دکتر امیر اعلم که برای شرکت در انتخابات مجلس شورای ملی در مشهد ساکن شده بود، ساختمان آن را نظارت می‌کرد. پس‌از احداث، درآمد سایر املاک که وقف بیمارستان شده بود، صرف هزینه‌های بیمارستانی می‌شد.
تولیت موقوفات با خانم قهرمان و نظارت آن با برادرش اسدا... میرزا قهرمان بود که پس‌از درگذشت نامبردگان، تولیت به آستان قدس رضوی و نظارت به ارشد اولاد ذکور اسدا... میرزا قهرمان، «خسرو میرزا قهرمان» رسید. دکتر حسین طاهرنیا به‌عنوان رئیس و طبیب داخلی و دکتر حسن‌خان فاضل به‌عنوان چشم‌پزشک انتخاب شدند. خانم قهرمان، املاک خودش را نیز وقف بیمارستان کرد که پس‌از مرگش ضمیمه سایر املاک شد.»
بیمارستان «منتصریه» از قدیمی‌ترین موقوفات درمانی، در این قرن است
شاهین‌فر ادامه می‌دهد: «پس از درگذشت دکتر طاهرنیا، دکتر محمدولی قهرمان به ریاست بیمارستان منصوب شد و، چون ساختمان قدیمی و فرسوده شده بود، مدتی تعطیل و تجدید بنا شد. پس از او دکتر حسین قهرمان به ریاست انتخاب شد.»
در اوایل فعالیت بیمارستان، یک جراح مهاجر روسی به نام «اکاپیوف»، بخش جراحی را تأسیس کرد. پس از رفتن دکتر اکاپیوف، دکتر شیخ حسن‌خان عاملی به‌عنوان جراح و دکتر حسن شهیدی پزشک داخلی و با درگذشت دکتر فاضل، دکتر احمد شاهین‌فر به مسئولیت بخش گوش و گلو و بینی انتخاب شدند.»
به گفته وی پس‌از واگذاری مؤسسات درمانی آستان قدس به دانشگاه علوم پزشکی، این بیمارستان هم در‌اختیار دانشگاه قرار گرفت. پس از آن، دکتر شهیدی به بیمارستان شاهرضا (امام‌رضا (ع) کنونی) منتقل شد، دکتر ابراهیم آریان به این سمت انتخاب و دکتر فرهودی معاون بخش شد. پس از مدتی بیمارستان به بخش عفونی (به ریاست دکتر محمود پناهی) تبدیل و سایر بخش‌ها تعطیل شد.
این بیمارستان، سال‌ها با عنوان مرکز مطالعات درمان ناباروری و هم‌اکنون نیز در قالب مرکز تخصصی پیوند اعضا به فعالیت خود ادامه می‌دهد. ساختمان جدیدالاحداث این بیمارستان که زمین آن توسط بانویی مشهدی وقف شده است، در زمینی به مساحت ۳ هزار‌و۲۰۰مترمربع و با زیربنای حدود ۹ هزار‌و۲۰۰مترمربع و در شش طبقه توسط آستان قدس رضوی بر‌اساس آخرین استاندارد‌های جهانی ساخته شده است و آذر سال۱۳۸۹ در‌اختیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد قرار گرفته و در ۱۱بخش مختلف، پذیرای بیماران داخلی و خارجی است.
* این گزارش سه شنبه ۲۹ اردیبهشت ماه در شماره ۱۴۵ شهرآرا محله منطقه هشت منتشر شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
